Tarixiy demografiya
Tarixiy demografiya tarix va demografiya fanlarning kesishish nuqtasida paydo bo‘lib, aholi takror barpo bo‘lishini keng ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va tabiiy kontekstda o‘rganadi. Demografik jarayonlar belgilangan harakatlarga ega bo‘lib, ularning o‘zgarishlarini o‘rganish va qonunlarini oshkor etish uchun uzoq tarixiy davrlarga murojaat etish talab etiladi, hamda har doyim o‘tmishga nazar bilan tadqiq etmoq talab etiladi, shuning uchun demografik jarayonlarni faqatgina “o‘tkinchi” manbaalar hisobiga anglab yetish mumkin emas. Shartli ravishda tarixiy demografiya fanini tadqiq etishni uch asosiy o‘zaro bog‘liq yo‘nalishlarga bo‘lish mumkin. Birinchisiga aholi soni dinamikasi, uning tarkibiy o‘zgarishi, joylashuvi, zichligi, hamda migratsiyasining tarixiy evolyusiyasini o‘rganish kiradi. Ikkinchi yo‘nalishga ijtimoiy va tabiiy nuqtaiy nazardan demografik jarayonlarning tarixiy evolyusiyasini keng qamrovli taxlil qilish kiradi. Bu esa o‘z navbatida tug‘ilish, o‘lim, demografik munosabatlarni va aholi takror barpo bo‘lishining tarixiy turlarining o‘zgarishini tadqiq etadi. Ushbu yo‘nalish demografik holatlarni prognozlash va demografik siyosiy choralarni ishlab chiqish uchun tarixiy demografiyada muhim amaliy ahamiyat kasb etadi. Uchinchi yo‘nalish demografik rivojlanishning tarixiy o‘zaro bog‘likligini va shu bilan bir qatorda demografik omillarning tarixda tutgan o‘rnini oshkor etish masalalarini yechish bilan bog‘liq. Tarixiy demografiya fanining predmeti – aholi takror barpo bo‘lishi, demografiyaning fan tariqasida shakllanishi va rivojlanishi oid bilimlarning evolyusiyasi hisoblanadi. Tarixiy demogrofiya fan sifatida traxixiy grafik yondashish bilan cheralanib qolmay, demografik bilimlarning rivojlanishining ichki mantiqini oshkor etish maqsadida, maxsus tarixiy metodologik tadqiqotlarni amalga oshiradi.
Tarixiy demografiya
Tarixiy demografiya tarix va demografiya fanlarning kesishish nuqtasida paydo bo‘lib, aholi takror barpo bo‘lishini keng ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va tabiiy kontekstda o‘rganadi. Demografik jarayonlar belgilangan harakatlarga ega bo‘lib, ularning o‘zgarishlarini o‘rganish va qonunlarini oshkor etish uchun uzoq tarixiy davrlarga murojaat etish talab etiladi, hamda har doyim o‘tmishga nazar bilan tadqiq etmoq talab etiladi, shuning uchun demografik jarayonlarni faqatgina “o‘tkinchi” manbaalar hisobiga anglab yetish mumkin emas. Shartli ravishda tarixiy demografiya fanini tadqiq etishni uch asosiy o‘zaro bog‘liq yo‘nalishlarga bo‘lish mumkin. Birinchisiga aholi soni dinamikasi, uning tarkibiy o‘zgarishi, joylashuvi, zichligi, hamda migratsiyasining tarixiy evolyusiyasini o‘rganish kiradi. Ikkinchi yo‘nalishga ijtimoiy va tabiiy nuqtaiy nazardan demografik jarayonlarning tarixiy evolyusiyasini keng qamrovli taxlil qilish kiradi. Bu esa o‘z navbatida tug‘ilish, o‘lim, demografik munosabatlarni va aholi takror barpo bo‘lishining tarixiy turlarining o‘zgarishini tadqiq etadi. Ushbu yo‘nalish demografik holatlarni prognozlash va demografik siyosiy choralarni ishlab chiqish uchun tarixiy demografiyada muhim amaliy ahamiyat kasb etadi. Uchinchi yo‘nalish demografik rivojlanishning tarixiy o‘zaro bog‘likligini va shu bilan bir qatorda demografik omillarning tarixda tutgan o‘rnini oshkor etish masalalarini yechish bilan bog‘liq. Tarixiy demografiya fanining predmeti – aholi takror barpo bo‘lishi, demografiyaning fan tariqasida shakllanishi va rivojlanishi oid bilimlarning evolyusiyasi hisoblanadi. Tarixiy demogrofiya fan sifatida traxixiy grafik yondashish bilan cheralanib qolmay, demografik bilimlarning rivojlanishining ichki mantiqini oshkor etish maqsadida, maxsus tarixiy metodologik tadqiqotlarni amalga oshiradi.
Tarixiy demografiya
Tarixiy demografiya tarix va demografiya fanlarning kesishish nuqtasida paydo bo‘lib, aholi takror barpo bo‘lishini keng ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va tabiiy kontekstda o‘rganadi. Demografik jarayonlar belgilangan harakatlarga ega bo‘lib, ularning o‘zgarishlarini o‘rganish va qonunlarini oshkor etish uchun uzoq tarixiy davrlarga murojaat etish talab etiladi, hamda har doyim o‘tmishga nazar bilan tadqiq etmoq talab etiladi, shuning uchun demografik jarayonlarni faqatgina “o‘tkinchi” manbaalar hisobiga anglab yetish mumkin emas. Shartli ravishda tarixiy demografiya fanini tadqiq etishni uch asosiy o‘zaro bog‘liq yo‘nalishlarga bo‘lish mumkin. Birinchisiga aholi soni dinamikasi, uning tarkibiy o‘zgarishi, joylashuvi, zichligi, hamda migratsiyasining tarixiy evolyusiyasini o‘rganish kiradi. Ikkinchi yo‘nalishga ijtimoiy va tabiiy nuqtaiy nazardan demografik jarayonlarning tarixiy evolyusiyasini keng qamrovli taxlil qilish kiradi. Bu esa o‘z navbatida tug‘ilish, o‘lim, demografik munosabatlarni va aholi takror barpo bo‘lishining tarixiy turlarining o‘zgarishini tadqiq etadi. Ushbu yo‘nalish demografik holatlarni prognozlash va demografik siyosiy choralarni ishlab chiqish uchun tarixiy demografiyada muhim amaliy ahamiyat kasb etadi. Uchinchi yo‘nalish demografik rivojlanishning tarixiy o‘zaro bog‘likligini va shu bilan bir qatorda demografik omillarning tarixda tutgan o‘rnini oshkor etish masalalarini yechish bilan bog‘liq. Tarixiy demografiya fanining predmeti – aholi takror barpo bo‘lishi, demografiyaning fan tariqasida shakllanishi va rivojlanishi oid bilimlarning evolyusiyasi hisoblanadi. Tarixiy demogrofiya fan sifatida traxixiy grafik yondashish bilan cheralanib qolmay, demografik bilimlarning rivojlanishining ichki mantiqini oshkor etish maqsadida, maxsus tarixiy metodologik tadqiqotlarni amalga oshiradi.